وسايل گازسوز نيز همانند ساير وسايل مشابه جهت روشن شدن و سوختن مناسب نياز به هوا دارند و تنها راه ارتباطي آنها با فضاي خارج از ساختمان از طريق دودكش مي باشد . گاز گرفتگي از جمله حوادثي است كه معمولا در اثرفقدان دودكش مناسب براي وسايل گازسوز به خصوص بخاري و آبگرمكن و عدم تهويه كافي درفضاي اتاق روي ميدهد . سوختن ناقص گاز و تجمع گازهاي مسموم كننده و يا حتي كمبود اكسيژن سبب مسموميت افرادي كه درچنين فضايي تنفس مي كنند شده و ممكن است به مرگ آنها منتهي شود. بنابراين براي جلوگيري از خطرات ناشي از سوختن ناقص وسايل گازسوز و گازگرفتگي به اين نكات دقيقاً توجه شود.

هر وسيله گاز سوز بايد داراي يك دودكش استاندارد و مجزا ومجهز به كلاهك باشد.

همواره محل اتصال دودكش به وسايل گازسوز را بازرسي و از آببندي و ثبات آنها اطمينان حاصل نماييد.

مسدود شدن دودكش سبب سوخت ناقص و ايجاد گازهاي خطرناك و مسموم كننده وبرگشت چنين گازهايي به داخل فضاي زندگي گرديده و باعث گازگرفتگي ومرگ مي شود.

دودكش وسايل گاز سوز در محل عبور از شيشه هاي پنجره نبايد مستقيماً با شيشه در تماس باشد. زيرا در چنين صورتي امكان شكستن شيشه در اثر حرارت و لق شدن و افتادن دودكش وجود دارد.

در صورتيكه دودكش از پنجره به بيرون هدايت شده است بايد داراي حداقل يك متر ارتفاع عمودي از محل خروج از پنجره باشد.

هر چند وقت يكبار كلاهك دودكش هاي وسايل گازسوز را بازرسي وچنانچه كلاهك افتاده باشد آنرا در محل خود نصب كنيد . قابل ذكر است كه كلاهك علاوه بر اينكه از نفوذ باران و برف و افتادن ساير اشيا به داخل دودكش جلوگيري مي كند، در منظم سوختن وسيله گازسوز نيز موثر است . ضمناً از فشردن بيش از اندازه كلاهك كه باعث تغيير حالت وگرفتگي منافذ خروج گازهاي دودكش مي شود نيز خودداري كنيد.

انتهاي دودكش هاي توي كار بايد حداقل 1 متر از سطح پشت بام بالاتر باشد.

هر وسيله گازسوز بايستي داراي دودكش مناسب و بدون اشكال جهت تخليه گازهاي حاصل از احتراق به فضاي آزاد باشد و هرگونه نقص و نارسايي و رعايت ننمودن استانداردها در اين مورد موجب حادثه خواهد گرديد.

در هنگام ساخت ، خريد واجارة منزل به دودكش وسايل گازسوز كاملاً توجه فرمائيد و تا حدالامكان از خريد و اجارة خانه‌هائي كه فاقد دودكش مناسب در داخل ديوار مي باشد خودداري فرمائيد.

تمام دودكش هاي وسائل‌گازسوز بايستي‌ حتماً مجهز به ‌بخش ‌عمودي متناسب‌وكلاهك H باشد.

از قراردادن خروجي دودكش به صورت افقي با كلاهك و يا بدون كلاهك در زير سقف و بالكن جداً خودداري فرمائيد.

دودكش در داخل ديوار و‌خارج‌ آن و محل‌اتصال به‌وسيله گازسوز بايستي كاملاً آببندي باشد. هردرز كوچكي مي‌تواند باعث خروج گازهاي حاصل از احتراق و حادثه گردد.

حتي‌الامكان از نصب زانوي اضافي در مسير دودكش خودداري نمائيد. زيرا زانو كارآئي دودكش را كاهش مي‌دهد.

به ‌هيچ عنوان دودكش وسايل‌گازسوز وهواكش فن را از يك ‌لوله يا‌ كانال مشترك عبور ندهيد.

براي دودكش داخل و بيرون ديوار به هيچ عنوان از لوله‌هاي پلاستيكي و غير مقاوم در برابر حرارت استفاده نشود.

دودكش بايد از ورقهاي ضد زنگ (گالوانيزه) و نسبتاً ضخيم انتخاب شود.

آبگرمكن و بخاري حتماً بايستي مجهز به دودكش باشد . از نصب اين وسيله‌ها بدون دودكش در محيطهاي بسته جداً خودداري نمائيد.

استفاده از دودكش‌هاي مشترك بايستي با نظر متخصصين ‌و مهندسين ‌مشاور تأسيساتي ‌انجام ‌گردد.

استفاده از دودكشهاي ‌آكاردئوني ‌آلومينيومي بعلت ‌عدم امكان ‌آببندي در ابتدا و انتها خطرناك مي‌باشد.

از قراردادن قطعات لوله دودكش بصورت لب به لب خودداري نمائيد و حتماً از دودكشهاي نوع نر و ماده كه باعث آببندي در محل اتصال و عدم خروج گازهاي حاصل از احتراق خواهد شد ، استفاده نمائيد.

ازاضافه نمودن به طول بخش افقي دودكش در قسمت‌هاي فوقاني ساختمان جهت ساخت اطاقك و انباري بر روي بام خودداري نمائيد. در هنگام ساخت طبقه‌اي جديد دودكش‌هاي قديمي را عمودي و استاندارد ادامه داده و در حين عمليات ساختماني دودكش را در مقابل ريزش مصالح و نخاله ساختماني و انسداد داخلي كاملاً محفوظ نگهداريد.

هنگام عبور دودكش از داخل ديوار و تقاطع آن بايستي قطر لوله فلزي كاملاً يكسان باشد كم‌كردن قطر لوله هنگام خروج از ساختمان ديوار يا سقف مجاز نمي‌باشد.

ازنصب دودكش درحياط ‌خلوتهاي رو بسته خودداري نمائيد. داكت دودكشها بايد خروجي از بالا و پايين به هواي آزاد داشته باشد و به هيچ وجه هيچگاه بالاي داکت مسدود نگردد .

دودكش‌ها را مرتباً بازرسي نمائيد و از آزادبودن مسير دودكش اطمينان حاصل نمائيد.

اطراف لوله‌هاي دودكش موجود در موتورخانه بايستي كاملاً آببندي گردد تا از نفوذ گازمونواكسيد كربن (CO) به داخل بنا و يا موتورخانه جلوگيري شود.

در هنگام هرگونه ساخت و ساز مراقب باشيد ، مصالح ساختماني بداخل دودكشها ريخته نشود و راه ورودي دودكش را مسدود نكرده باشد.

هر ساله قبل از روشن كردن وسائل گرمازا ، مراقب باشيد مسير دودكش‌ها توسط پرنده اي لانه‌سازي و مسدود نشده باشد.

بخش عمودي خروجي دودكش حداقل بايستي 3 برابر بخش افقي درنظر گرفته شود و حداقل ارتفاع بخش عمودي نبايستي از يك متر كمتر باشد.

از تغيير قطر در خروجي دودكش و كم كردن سايز آن خودداري نمائيد.

جهت جلوگيري از پديده خطرساز «مکش معکوس» در ساختمانها لازم است بر روي قسمت زيرين درب ورودي هر آپارتمان از دريچه تهويه کرکره اي يا آيفوني مناسب به طول 50×20 سانتيمتر استفاده گردد . همچنين زير دربهاي ورودي اطاق خواب ها نيز حدود 3 تا 5 سانتيمتر بازباشد.

انتهاي كليه دودكشها بايستي حداقل يك متر از سطح پشت بام بالاتر بوده و از ديوار‌ه‌هاي جانبي نيز حداقل يك متر فاصله داشته باشد و حتي المقدور ازکلاهک Hاستفاده گردد.

قسمت عمودي دودكش بايستي برروي پايه‌هاي مناسب قرارگيرد تا وزن آن به پايه منتقل شود و از كج شدن آن جلوگيري بعمل آيد. ضمناً بخش عمودي دودكش برروي نماها بايستي توسط بست‌هاي مناسب به ديوار محكم گردد. همچنين مراقب چرخش كلاهك به سمت زمين باشيد ، در اين صورت اينگونه دودكش‌ها كارآئي لازم را ندارند و عدم خروج گازهاي حاصل از احتراق جان شما را تهديد مي‌كند. 

رعايت موارد فوق موجب جلوگيري از پس زدن و بازگشت گازهاي

سمي وسايل گازسوز بداخل منازل (مکش معکوس) ميگردد.

عبور دودكش ازفضاي داخل‌ سقف‌كاذب ‌و علي‌الخصوص حمام به دليل امكان پوسيدگي و نشت گاز منواكسيدكربن خطرناك‌ مي‌باشد.

دمپر خروجي دودكش شومينه )قبل از روشن كردن) بايستي كنترل تا ازسلامت حركت دمپر (دريچه داخلي كه بتوسط زنجيرباز و بسته ميشود( و باز و بسته شدن آن اطمينان حاصل شود ، در صورت باز نشدن دمپر ، گاز منواكسيد كربن فضاي ساختمان را مسموم مي‌نمايد. 

جهت تأمين هواي مورد نياز وسايل گازسوز از قبيل آبگرمكن ديواري و بخاري درآپارتمانهاي محدود ضروري است دريچه تهويه اي در محل مناسب )ترجيحاٌ پشت وسيله گازسوز( كه به هواي آزاد مرتبط ميباشد تعبيه گردد.

دودكش بايستي مجهز به بست نگهدارنده باشد و در محل خود محكم گردد.

براي شومينه به دليل امكان پس‌زدن گازهاي حاصل از احتراق بهتر است از دودكش به قطر 15 سانتي متر استفاده كرد.

حتي‌الامكان از دودكش‌هايي كه از پنجره به بيرون هدايت مي‌شوند بايستي اجتناب نمود. چنانچه ناچاراً دودكش از پنجره به بيرون هدايت شود بايد به روش صحيح و كاملاً محكم در محل خروج از پنجره مهار و مجهز به كلاهك شود و حداقل داراي 1 متر ارتفاع از محل خروج باشد. در صورتيكه هنگام بهره‌برداري و روشن بودن وسيله گازسوزبا آزمايش قرار دادن دست بر روي دودكش مشاهده گرديد كه دودكش مذكور سرد مي باشد از اين دودكش بايستي صرفنظر نموده و ضروري است دودكشي تعبيه گردد كه تا بالاي بام ادامه داشته باشد.

اتصال خروجي دودكش به درز انبساط بين دو ساختمان مي‌تواند باعث نفوذ گاز منواكسيدكربن از منافذ به هر كدام از اين ساختمانها گردد.

به منظور وجود هواي كافي و پرهيز از سوختن ناقص در وسايل گازسوز بايستي راه ورود هوا به داخل اتاق‌ها توسط روزنه‌هاي مناسب)در زير درب‌ها، دريچه هاي كركره‌اي پايين درب‌ها و ( ...ايجاد شود. اين موضوع بويژه در اتاق‌هاي كوچك و فضاهاي زيرزميني از اهميت و حساسيت فوق‌العاده اي برخوردار است. در اين راستا لازم است توجه فرمائيد كه معمولاً يك بخاري در حدود 15 برابر حجم گاز مصرفي به هواي تازه جهت سوختن نياز دارد.يك بخاري‌معمولي خانگي بايستي درحدود 15متر مكعب در ساعت‌‌هواي تازه دريافت كند تاقادر به ‌سوزاندن مناسب گازطبيعي باشد. بنابراين ملاحظه مي‌شودكه منافذ ورود هوا چه‌ تأثير حياتي در اين ‌رابطه دارند.

مسدودشدن‌دودكش‌لوازم‌گازسوز )حتي‌درحدجزئي( باعث‌ناقص‌سوزي‌و پس‌زدن‌ گازهاي‌ سمي به‌فضاي اتاق مي‌شود. همواره از مسدود‌نبودن دودكش‌ها اطمينان حاصل فرمائيد.

به منظور نصب دودكش وسايل گازسوزازکمترين تعداد زانو استفاده شود.زيرا در اينصورت مكش ‌دودكش كم ‌شده ‌و موجب پس‌زدگي گازهاي‌خطرناك حاصل ازاحتراق مي‌شود.

توصيه مي‌شود در طراحي و ساخت ابنيه نوساز ، دودكش كليه وسايل گازسوز پيش‌بيني شود و نقشه مربوطه توسط مهندس ناظر تأييد گردد. نصب دودكش بعد از اتمام پروژه بر روي نما در ساختمان‌هاي جديدالاحداث كاملاً بي‌مورد مي‌باشد.

مراقب باشيد البسه آويزان شده شما در تراس ، دودكش همسايه پايين را مسدود ننمايد.

دودكش و اتصالات مربوطه در حياط خلوت و داكتها بايستي حتماً داراي بست و تكيه‌گاه مناسب باشد.

دودكش‌هاي آجري به دليل نفوذ گاز از درزها به ساير قسمت‌ها خطرساز مي‌باشد.

دودكش شوفاژ براساس ظرفيت مربوطه و بايستي داراي قطر مناسب باشد.ضمناً حداقل قطر براي كمترين مصرف دستگاههاي شوفاژ لوله به قطر20 سانتيمتر پيشنهاد مي‌شود.

براي كليه آبگرمكن ‌هاي ديواري دودكش به قطر 15 سانتيمتر به بالا پيشنهاد مي‌شود.

دريچه دودكش بايستي بالاتر از وسيله گازسوز قرارگيرد و نصب هرگونه دودكش از ارتفاع دستگاه به سمت ارتفاع پائين‌تر)شيب از وسيله گازسوز به سمت زمين(جداًخطرناك مي‌باشد و موجب پس‌زدن محصولات ‌سمي احتراق مي گردد.

به‌ ازاي‌ هر زانوي ْ90 در دودكش ، لازم ‌است به ارتفاع بخش ‌عمودي اضافه‌ گردد.

حتي‌الامكان در آپارتمان‌هاي زير 50 متر مربع سيستم گرمايش بوسيله شوفاژ انجام شود و از وسايل گرمايشي همچون بخاري يا آبگرمکن ديواري استفاده نشود.

ساخت حمام در كنار شوفاژخانه خطرناك و حادثه سازمي‌باشد.

نصب دو وسيله گاز سوز شومينه و بخاري در آپارتمانهاي كوچك و استفاده همزمان از آنها مي‌تواند احتمالاٌ آثار زيانباري را به بار آورد.

نسبت به مشاهده شعله زرد رنگ در وسائل گازسوز بي‌تفاوت نباشيد چون اين مشكل ناشي از نرسيدن هواي كافي يا نقص در دستگاه گازسوز و... مي‌باشد.

هرگونه نشتي لوله‌هاي آب گرم‌خطرناك مي‌باشد چون در اين صورت باعث مدام سوزي آبگرمكن گازي مي‌شود. اين‌موضوع باعث مصرف سوخت ‌بيشتر، اكسيژن بيشتر و در نهايت خطراحتمالي مي‌شود.

اگر در منزل دچار سردرد ، سرگيجه ، تهوع و ... مي‌شويد علت در وسايل گازسوز نيز ميتواند باشد. معمولاً در اثر نبودن هواي كافي‌وعيوب وسايل‌گازسوز عمل احتراق مختل مي گردد و گازهاي مضر و خطرناك توليد و در سطح خانه پخش مي‌شودكه موجب عوارض بعدي مي گردد.

داكت مسير دودكش‌ها و آپارتمان‌ها در بالاي بام و طبقه همكف)در ابتدا و انتها( حتي‌الامكان بايستي باز و به فضاي آزاد راه داشته باشد تا اگر نشتي در مسير دودكش بوجود آمد به بيرون هدايت شود و به داخل ساختمان نفوذ نكند.

براي پكيج منازل بدليل مصرف بالاحتي‌الامكان بايستي از دودكش به قطر 15 سانتي‌مترو بيشتر استفاده شود.

استفاده از زانوهاي متوالي براي عبـور دودكش عمودي از مجــاور شناژهاي افقي)حالت U( باعث كم كردن كارآئي دودكش مي‌شود . قبل از بتون‌ريزي در ساخت منازل مسير دودكش را انتخاب نمائيد.

استفاده از گچ و مصالح ساختماني براي پركردن فواصل و درزهاي ما بين دودكشها در داخل ديوار ساختمان موجب گرفتگي گرديده وحوادث بسياري را باعث شده است از اين كار جداً خودداري نمائيد. 

استفاده از سطل آب و قراردادن دودكش در آن جهت تصفيه گازهاي سمي به جاي نصب دودكش استاندارد خطري جدي براي مصرف‌كنندگان گاز طبيعي )حتي در فضاهاي كوچك نظير مغازه و فروشگاه( مي‌باشد. حوادث مرگباري از اين باور غلط تاكنون بروز كرده است. 

آزمايش دودکش 

براي اطمينان از صحت عملكرد دودكش 3 آزمايش آسان ذيل را مي‌توان انجام داد.

1- ساده‌ترين آزمايش هر دودكش دست‌زدن و لمس آن است. سردي دودكش نشانه عدم عبور گازهاي سمي حاصل از احتراق وسيله گازسوز و زنگ خطري براي شما مي‌باشد. وقتي وسيله گازسوز کارمي کند بايستي دودکش داغ باشد و نوک انگشتان داغي آنرا حس کند.

2- آزمايش بعدي استفاده از شمع و يا شعله كبريت در محل دريچه و مبدأ دودكش در اتاق )محل مصرف) مي‌باشد . با قرار دادن كبريت روشن درابتداي دريچه بايستي شعله به سمت داخل دودكش كشيده شود . اين موضوع نشانه كـاركردن و مكش مناسب دودكش و در صورتيكه تغييري در شعله ايجـاد نشود نشان دهنده عدم مکش مناسب دودكش مي‌باشد.

3- هنگام خريد و يا اجاره خانه و قبل از وصل وسايل گازسوز به دودکش،مسير دودكش‌ها را بايك وزنه و طناب محكم از پشت‌بام تا محل دريچه و مبدأدودکش كنترل نمائيد تا از بازبودن آن كاملاً مطمئن شويد.